Informacje o obiekcie

Opis obiektu

Zbudowany w I połowie XIII wieku z fundacji biskupa krakowskiego Wisława z Kościelca. Ze względu na swoją okazałość jest kościołem niezwykłym jak na świątynię wiejską.

Budowla orientowana, trójnawowa, w formie filarowej bazyliki, murowanej z ciosów wapienia pińczowskiego, z użyciem cegły w układzie wendyjskim, z wyodrębnionym prezbiterium zamkniętym wysoką półkolistą apsydą zdobioną lizenami połączonymi fryzem arkadkowym. Posiada, co na polski romanizm jest ewenementem, trójprzesłowy, system emporowy nad obiema nawami bocznymi. Pierwotnie z dwoma wieżami na wschodnich końcach naw bocznych i zamknięta stropem drewnianym.

Układ przestrzenny i bryła kościoła uległy poważnym zmianom. Najpoważniejsze z nich miały miejsce w wieku XVII kiedy to po zniszczeniach w okresie reformacji, świątynia została odrestaurowana w stylu barokowym. Obniżono wtedy wieże romańskie a pozostałości w formie aneksów zatopione w bryle korpusu. Wymurowano na nowo ściany boczne, wymieniono znaczną ilość ciosów w apsydzie i fasadzie zachodniej, założono sklepienia w miejsce drewnianych stropów. Wewnątrz arkady międzynawowe podtrzymywane pierwotnie przez półkolumny oparto na pilastrach filarów.

Z pierwotnej struktury murów pozostały ściany prezbiterium i nawy głównej, aneksy przyprebiterialne powstałe w miejsce wież oraz ściana zachodnia z trójuskowym, półkoliście zamkniętym portalem wejściowym. W tym arcydziele sztuki romańskiej zrekonstruowanym pod koniec XIX wieku oryginalne są bazy ościeża i zdobiony trzon prawej zewnętrznej kolumienki. W ciosach z których świątynia jest zbudowana, zachował się duży zespół znaków kamieniarskich.

Romański jest przed wszystkim najciekawszy element kościoła, obiegające nawę główną empory (galerie) otwarte do niej tryforiami, w których umieszczone są bliźniacze kolumny o bogatej dekoracji głowic. Posiadają po obu stronach, w tryforialnych prześwitach sześć arkad empor z kompletem oryginalnych dwunastu głowic bliźniaczych kolumn, podtrzymujących arkady przeźroczy. Głowice kolumn o formie kielichowo-blokowej, reprezentują różnorodne warianty, każda inny, dekoracji palmetowej. Kolumny maja bazy o bardzo silnie rozwiniętym torusie, z symetrycznie zaznaczonymi narożnymi liśćmi.

Położony w centrum wsi, otoczony ogrodzeniem z I połowy XIX wieku.

Informacje praktyczne