Kategoria zabytków
Na fot. Kościół św. Jana Chrzciciela w Starej Zagości
Architektura okresu przejściowego
U schyłku epoki romańskiej odżywa tradycyjny rodzaj architektury: palatia i związne z nimi centralne kaplice. Niezwykle ciekawe są też występujące w dużej ilości w województwach zachodniopomorskim i lubuskim, pochodzące z końca XIII wieku kościoły granitowe.
Grzegorzowice, Kościół św. Jana Chrzciciela
Pierwotna świątynia wzniesiona została prawd. na początku XIV wieku z kamienia łamanego, jako budowla centralna z półkolistą apsydą od wschodu. Obecnie pełni funkcję prezbiterium zbudowanego w XVII wieku kościoła.
Lwówek Śląski, Kościół Wniebowzięcia NMP
Z wzniesionej przed rokiem 1270 z miejscowego szarego granitu, romańskiej trójnawowej bazyliki pozostała do dzisiaj dwuwieżowa fasada zachodnia o szerokości ok. 28 m, typowy westwerk, znany z dużej liczby kościołów niemieckich.
Mętno, Kościół Zwiastowania NMP
Wzniesiony w III ćw. XIII wieku ze starannie ociosanych kwadr granitowych o regularnym kształcie jako budowla jednonawowa z prosto zamkniętym prezbiterium dłuższym od nawy, wieżą zachodnią szerszą od nawy i zakrystią od południa.
Moryń, Kościół Ducha Świętego
Wzniesiony w całości z ciosów granitowych w II poł. XIII w. ma rzadko spotykaną na Pomorzu formę trzynawowej bazyliki z transeptem i wieżą z przejazdem na osi północ-południe.
Piaseczno, Kościół Matki Boskiej Królowej Różańca Świętego
Budowla orientowana, składająca się pierwotnie w prostokątnej nawy, wyodrębnionego prezbiterium zakończonego półkolistą apsydą, a od zachodu wieży o tej samej szerokości co nawa.
Rokitnica, Kościół św. Michała Archanioła
Wzniesiony w poł. XIII wieku z kamienia łamanego i z piaskowca użytego w narożach i w detalu architektonicznym, jako budowla jednonawowa, z prezbiterium zamkniętym półkolistą apsydą. Zachowany pierwotny układ przestrzenny, późniejsza jest wieża przy północnej ścianie nawy (XVI w.), zakrystia, oraz kruchty: zachodnia i południowa.