Kategoria zabytków
Na fot. Kościół śś. Piotra i Pawła w Kruszwicy
Architektura cysterska
Budownictwo cystersów była reakcją na przepych i bogactwo romańskich form plastycznych, które wykształciły się w Europie Zachodniej. Budowali oni kościoły proste w kształcie, bez wież i rzeźb. Stosowali także sklepienia krzyżowe na żebrach nad całą przestrzenią kościoła.
Gdańsk-Oliwa, Kościół zespołu klasztornego cystersów, Katedra Oliwska
Kościół klasztorny pw. Trójcy Świętej, NMP i św. Bernarda jest trójnawową bazyliką z transeptem. Ufundowany w 1186 r., wielokrotnie przebudowywany. Łączy w sobie style od romańskiego przez gotyk po barok.
Jędrzejów, Zespół klasztorny cystersów
Opactwo jędrzejowskie jest najstarszym opactwem cysterskim na ziemiach polskich. Zostało ufundowane w 1140 r. Składa się z kościoła pw. Wniebowzięcia NMP i usytuowanych od południa zabudowań na planie czworoboku, z których w okresie romańskim powstały tylko skrzydło wschodnie i południowe, w znacznej części już nieistniejące, bo rozebrane w XIX wieku.
Kołbacz, Zespół klasztorny cystersów
Zespół pocysterski, złożony z kościoła i usytuowanego po jego południowej stronie założenia klasztornego, z którego do naszych czasów zachowało się jedynie skrzydło zachodnie, tzw. dom konwersów, oraz dom opata.
Koprzywnica, Zespół klasztorny cystersów
Złożony z kościoła św. Floriana oraz klasztoru usytuowanego po stronie północnej z którego zachowało się tylko skrzydło wschodnie. Pozostałe skrzydła powstały po epoce romanizmu i zostały ostatecznie rozebrane w okresie międzywojennym.
Kraków-Mogiła, Zespół klasztorny cystersów
Zespół klasztorny cystersów, składający się z kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Wacława oraz klasztoru na planie czworoboku, położonego przy kościele od południa.
Sulejów, Zespół klasztorny cystersów
Zespół klasztorny cystersów ufundowany w roku 1176 przez Kazimierza Sprawiedliwego. Do naszych czasów zachował się w pierwotnym układzie przestrzennym kościół klasztorny, a z usytuowanego po stronie południowej kościoła, trójskrzydłowego pierwotnie klasztoru, fragment skrzydła wschodniego, mieszczącego zakrystię i kapitularz.
Trzebnica, Kościół śś. Bartłomieja i Jadwigi
Klasztor w Trzebnicy ufundował książę Henryk Brodaty w roku 1202, pod wpływem swej żony Jadwigi, jako siedzibę pierwszego w Polsce zakonu żeńskiego. Były to cysterki sprowadzone w 1203 roku z Bambergu.
Wąchock, Zespół klasztorny cystersów
Zespół klasztorny cystersów w Wąchocku jest bez wątpienia najlepiej zachowanym romańskim zabytkiem w Polsce, który oparł się zarówno upływowi czasu jak i niszczycielskiej dla polskiego romanizmu sile baroku.