Informacje o obiekcie

Opis obiektu

Obecnie jest w całości budowlą renesansową. Powstała na fundamentach drugiej, romańskiej budowli w tym miejscu, z zachowaniem wymiarów i struktury przestrzennej poprzedniczki oraz wykorzystaniem części kamiennego materiału rozbiórkowego.

Przyjmuje się, że pierwszą kamienną katedrę w tym miejscu ufundował Bolesław Śmiały lub jego brat Władysław Herman. Została ona zniszczona w 1127 roku podczas najazdu Pomorzan. Relikt tej budowli w postaci łuku apsydy przylegającej do prezbiterium obecnej budowli od strony północnej odkryto podczas badań archeologicznych w 1980 roku. Różniła się ona rozmiarami i położeniem od drugiej budowli romańskiej.

Katedra romańska, której wizerunek znamy z pieczęci z roku 1289 została zbudowana i konsekrowana w 1144 roku przez biskupa Aleksandra z Malonne. Wzniesiono ją ze starannie opracowanych ciosów granitowych. Była to trójnawowa, zapewne dwuchórowa bazylika z transeptem i prezbiterium zakończonym apsydą. Chór zachodni flankowały dwie wieże.

Została rozebrana ze względu na zły stan i zniszczenia po pożarze w roku 1530 wraz z fundamentami w XVI wieku.

Jedyną pozostałością katedry romańskiej są obecnie trzy przyścienne głowice bliźniacze wstawione, po sąsiedzku, w arkadę obok Muzeum Diecezjalnego. Z katedry pochodzi także cios piaskowcowy z rytem ludzkiej postaci.

Dla katedry płockiej przeznaczone były dwuskrzydłowe drzwi z brązu, zwane drzwiami płockimi. Zostały one odlane w Magdeburgu w latach 1152-1156. W niewyjaśnionych okolicznościach znalazły się w Nowogrodzie Wielkim i tam do dziś zdobią sobór św. Zofii.

Katedra płocka położona jest na wznoszącym się 60 m nad Wisłą Wzgórzu Tumskim. W jej sąsiedztwie znajdują się relikty innych budowli romańskich, m. in. słynnej budowli czworokątnej pod Wieżą Zegarową.

Informacje praktyczne